Specjalizacja: Biopsje / Patomorfologia

Co to jest biopsja cienkoigłowa?

Biopsja aspiracyjna cienkoigłowa (tzw. BAC) to jedna z małoinwazyjnych i szybkich metod pobierania materiału z tkanek podejrzewanych o zmiany chorobowe.
BAC jest badaniem diagnostycznym, często wykonywanym u osób, u których wykryto podejrzaną zmianę chorobową o charakterze na przykład guza, torbieli, zmiany ogniskowej widocznej w usg.

Kiedy stosujemy BAC?

Biopsję cienkoigłową najczęściej wykorzystuje się w diagnostyce zmian ogniskowych tarczycy. Wole guzkowe jest jedną z najpowszechniej występujących chorób tego gruczołu. Badanie takie należy wykonać aby wykluczyć rozwijające się nowotwory tarczycy. Ze względu na to, że jest to mocno unaczyniony narząd, tylko biopsja cienkoigłowa się do tego nadaje, z powodu swojej małej inwazyjności.
Stosując BAC bada się również podejrzane zmiany w obrębie ślinianek i powiększone węzły chłonne podejrzane o obecność przerzutów.
Biopsja cienkoigłowa to metoda, którą wykorzystuje się również do odbarczenia dużych, objawowych torbieli w piersiach. Wykonuje się ją w celu zmniejszenia dolegliwości bólowych, co następuje po odessaniu z nich płynu. Uzyskany materiał oczywiście przesyła się do oceny cytologicznej.

Na czym polega BAC?

Badanie polega na aspiracji („zassaniu”) zawiesiny komórek wraz z płynem międzykomórkowym z badanej zmiany poprzez wkłucie cienkiej igły (o średnicy ok. 0,4-0,5 mm w przypadku tarczycy) ze strzykawką. Po wbiciu w tkankę, pociąga się za tłoczek i w ten sposób pobiera komórki i płyn międzykomórkowy.
Co istotne, pobrane od pacjenta są komórki, a nie wycinki tkanek, które następnie poddawane są badaniu cytologicznemu. W jego trakcie patomorfolog ocenia ich wygląd, bez oceny struktury tkanki. Biopsja cienkoigłowa wykonywana jest najczęściej pod kontrolą USG (nazywana jest wtedy biopsją aspiracyjną cienkoigłową celowaną – BACC), dzięki czemu można precyzyjnie pobrać materiał nawet z małych zmian. Z racji używania cienkich igieł wykonuje się ją bez znieczulenia, można ją wykonać bez żadnego specjalnego przygotowania, a zaraz po jej ukończeniu pacjent może wrócić do domu.

Czy obawiać się biopsji?

Jest to proste i szybkie badanie, któremu zwykle nie towarzyszą żadne istotne powikłania. Jedyne co może się pojawić to lekki ból, siniec i kilka kropel krwi w miejsc ukłucia parę godzin po zabiegu. Czasami przez kilka dni występuje dyskomfort w miejscu wkłutej igły. Poważniejsze powikłania są niezwykle rzadkie. Jedynymi przeciwwskazaniami do wykonania biopsji cienkoigłowej są zaburzenia układu krzepnięcia (np. hemofilia) lub zażywanie przez pacjenta leków przeciwzakrzepowych.
Warto dodać, że nie każda zmiana kwalifikuje się do biopsji cienkoigłowej. Bioptuje się głównie zmiany, które mogą wydawać się podejrzane – czyli guzki pojedyncze, duże, niejednorodne, o nierównych obrysach, czy dobrze unaczynione, rosnące w kolejnych badaniach. Nie zawsze biopsję można wykonać, zbyt mały rozmiar zmiany (2-5mm) lub niekorzystna lokalizacja uniemożliwia przeprowadzenie tego badania. Nawet w przypadku prawidłowo wykonanej biopsji może okazać się, że uzyskany materiał nie wystarcza do poprawnej oceny. W takim przypadku biopsję należy powtórzyć po upływie około 3 miesięcy.