Specjalizacja: Biopsje / Patomorfologia

Patomorfologia to dziedzina medycyny, która zajmuje się badaniem zmian komórkowych w tkankach i narządach ludzkich. Specjaliści zajmujący się tym zagadnieniem pracują zazwyczaj w laboratoriach, a swoje działania podejmują wówczas, gdy istnieje podejrzenia odstępstw od normy. Badanie patomorfologiczne jest przeprowadzane między innymi w chwili rozpatrywania obecności choroby nowotworowej w ciele człowieka.

Patomorfolog Poznań – gdzie pracuje?

Patomorfolog to szczególna specjalizacja medyczna, która rzadko kiedy ma bezpośredni kontakt z pacjentem. Lekarze reprezentujący ten zawód pracują zazwyczaj w laboratoriach, gdzie przeprowadzają serię niezbędnych do wykonania badań. Na ich podstawie możliwe jest stwierdzenie zmian komórkowych mających wpływ nie tylko na zdrowie, ale nierzadko także na życie pacjenta.

Medycy muszą więc posiadać szeroką wiedzę nie tylko z zakresu swojej profesji, ale również z zakresu onkologii. W swojej pracy wykorzystują oni badania molekularne, mikroskopowe, immunohistochemiczne, a oprócz tego również rentgenowskie i USG. Wszystko po to, by otrzymane wyniki były możliwie najbardziej wiarygodne i miarodajne.

Patomorfologia – wyspecjalizowane metody badawcze

Dziedzina ta jest bardzo szeroka i obejmuje co najmniej kilka metod badawczych. Najważniejsze z nich to biopsja, oligobiopsja, cytochemia, histochemia oraz cytologia. To przede wszystkim od rodzaju choroby zależy, w jaki sposób zostanie pobrany materiał do badań.

Patomorfologia – kiedy ma zastosowanie?

Ta szczególna dziedzina medycyny znajduje swoje zastosowanie podczas diagnozowania różnego rodzaju chorób. Najważniejsze obszary wykorzystania badania to:

  • diagnostyka stanów przednowotworowych i nowotworowych,
  • rozpoznawanie chorób zapalnych
  • diagnostyka przyczyn niewydolności narządów,
  • rozpoznanie ciąży pozamacicznej,
  • diagnostyka zmian zapalnych i zwyrodnieniowych
  • rozpoznanie chorób neurodegeneracyjnych

W naszych gabinetach wykonuje się biopsję głównie tarczycy. Wynik biopski pozwala wykryć konkretną chorobą i wdrożyć odpowiednie leczenie.

Co to jest biopsja cienkoigłowa?

Biopsja aspiracyjna cienkoigłowa (tzw. BAC) to jedna z małoinwazyjnych i szybkich metod pobierania materiału z tkanek podejrzewanych o zmiany chorobowe.
BAC jest badaniem diagnostycznym, często wykonywanym u osób, u których wykryto podejrzaną zmianę chorobową o charakterze na przykład guza, torbieli, zmiany ogniskowej widocznej w usg.

Kiedy stosujemy BAC?

Biopsję cienkoigłową najczęściej wykorzystuje się w diagnostyce zmian ogniskowych tarczycy. Wole guzkowe jest jedną z najpowszechniej występujących chorób tego gruczołu. Badanie takie należy wykonać aby wykluczyć rozwijające się nowotwory tarczycy. Ze względu na to, że jest to mocno unaczyniony narząd, tylko biopsja cienkoigłowa się do tego nadaje, z powodu swojej małej inwazyjności.
Stosując BAC bada się również podejrzane zmiany w obrębie ślinianek i powiększone węzły chłonne podejrzane o obecność przerzutów.
Biopsja cienkoigłowa to metoda, którą wykorzystuje się również do odbarczenia dużych, objawowych torbieli w piersiach. Wykonuje się ją w celu zmniejszenia dolegliwości bólowych, co następuje po odessaniu z nich płynu. Uzyskany materiał oczywiście przesyła się do oceny cytologicznej.

Na czym polega BAC?

Badanie polega na aspiracji („zassaniu”) zawiesiny komórek wraz z płynem międzykomórkowym z badanej zmiany poprzez wkłucie cienkiej igły (o średnicy ok. 0,4-0,5 mm w przypadku tarczycy) ze strzykawką. Po wbiciu w tkankę, pociąga się za tłoczek i w ten sposób pobiera komórki i płyn międzykomórkowy.
Co istotne, pobrane od pacjenta są komórki, a nie wycinki tkanek, które następnie poddawane są badaniu cytologicznemu. W jego trakcie patomorfolog ocenia ich wygląd, bez oceny struktury tkanki. Biopsja cienkoigłowa wykonywana jest najczęściej pod kontrolą USG (nazywana jest wtedy biopsją aspiracyjną cienkoigłową celowaną – BACC), dzięki czemu można precyzyjnie pobrać materiał nawet z małych zmian. Z racji używania cienkich igieł wykonuje się ją bez znieczulenia, można ją wykonać bez żadnego specjalnego przygotowania, a zaraz po jej ukończeniu pacjent może wrócić do domu.

Czy obawiać się biopsji?

Jest to proste i szybkie badanie, któremu zwykle nie towarzyszą żadne istotne powikłania. Jedyne co może się pojawić to lekki ból, siniec i kilka kropel krwi w miejsc ukłucia parę godzin po zabiegu. Czasami przez kilka dni występuje dyskomfort w miejscu wkłutej igły. Poważniejsze powikłania są niezwykle rzadkie. Jedynymi przeciwwskazaniami do wykonania biopsji cienkoigłowej są zaburzenia układu krzepnięcia (np. hemofilia) lub zażywanie przez pacjenta leków przeciwzakrzepowych.
Warto dodać, że nie każda zmiana kwalifikuje się do biopsji cienkoigłowej. Bioptuje się głównie zmiany, które mogą wydawać się podejrzane – czyli guzki pojedyncze, duże, niejednorodne, o nierównych obrysach, czy dobrze unaczynione, rosnące w kolejnych badaniach. Nie zawsze biopsję można wykonać, zbyt mały rozmiar zmiany (2-5mm) lub niekorzystna lokalizacja uniemożliwia przeprowadzenie tego badania. Nawet w przypadku prawidłowo wykonanej biopsji może okazać się, że uzyskany materiał nie wystarcza do poprawnej oceny. W takim przypadku biopsję należy powtórzyć po upływie około 3 miesięcy.